Witkopgors – Laat je niet ontmoedigen!

Zaterdag 5 december 2015

Screenshot Facebook-bericht

Met bovenstaand bericht roep ik gistermiddag al mijn Facebook-vogelvrienden op om zich vooral niet te laten ontmoedigen door het uitblijven van goede berichten over eerder deze week door Mariet Verbeek in Limburg ontdekte witkopgors. Niet zo’n vrouwtjes-type waar vaak als gevolg van vermeende gele veerzoompjes of een heel lichte, gele zweem op de onderdelen, een gevoel van onbehagen en twijfel omheen blijft hangen, maar een prachtig en uitgesproken mannetje! Zo’n vogel waar geen twijfel over mogelijk is en die het hart van elke rechtgeaarde vogelaar harder doet kloppen en dan ook nog eens het eerste twitchbare geval sinds maart 1998! Wat een knaller! En man, wat ik had de pest in dat ik woensdag 2 december niet met het eerste licht in Limburg kon zijn!
Ook al was deze zeldzaamheid – broedvogel van “achter de Oeral” – afgelopen woensdag “retelastig”; hij werd toch door ruim honderd vogelaars gezien. In de namiddag werd de slaapplaats gevonden en werd door velen verondersteld dat de vogel de volgende morgen een “intikker” zou zijn. Niets was minder waar bleek helaas op donderdag 3 december: de vogel werd slechts door één iemand met zekerheid gezien. Ook vrijdag 4 december bleven vervolgwaarnemingen uit en daarmee verdween bij een aantal vogelaars ook het enthousiasme om zaterdag in alle vroegte bij Broekhuizen te staan. Vandaar mijn oproep, want je kunt je als vogelaar en twitcher toch niet in de luren laten leggen door zo’n klein, stiekem rakkertje?! En hoeveel kansen krijg je nog om deze prachtige zeldzaamheid in Nederland in de kijker te krijgen?!

Dus zijn Frank van Duivenvoorde, Wouter Teunissen en ik vanmorgen voor half zes onderweg naar het “bronsgroeneikenhout” waar we tegen half acht vanmorgen tot onze verbazing de eersten zijn: we hadden net als in april dit jaar (bij de eveneens in dit gebied door Mariet Verbeek ontdekte poelsnip) al enkele tientallen auto’s en samendrommende twitchers verwacht.

In de ochtendschemer speuren naar de witkopgors

Gelukkig blijven we niet lang alleen: we treffen Jaap Engberts, die helaas niet samen met ons kon reizen, omdat hij niet tot laatste licht kon blijven helpen zoeken en Pieter Baalbergen en Mark de Vries. De laatste twee lopen met ons mee naar slaapplaats waar wij eerder in de koplampen van de auto al wat vogelactiviteit waarnamen. Mark legt op twee beschutte plaatsen wat voerplekken aan en we verdelen ons – gespitst op elke beweging en vogelgeluidjes – over het terrein.

In het krimpend duister speuren naar de witkopgors

Langzaamaan ontwaken de vogels: een paar roodborsten, een pimpelmees, wat groenlingen en vinken, overtrekkende kolganzen, groepjes kauwen, wat eksters, een winterkoning, een heggenmus…. Plots hoor ik een gors roepen, maar het blijkt een geelgors te zijn…. De spanning stijgt.
Onderwijl zien we dat Herman van den Brand, Hans Tetteroo en de “IJsselmonde-gang” zich verzameld hebben bij de gisteren door Thomas van der Es gemaakte voerplek. Father & Son Martens arriveren ook en lopen met zakken vogelzaad naar de daar verzamelde vogelaars. Wij besluiten ook die kant op te gaan. Een goede keus blijkt, want het door Charles en Maurits uitgestrooide vogelzaad (13 kilo, horen we later!) blijkt een enorme aantrekkingskracht op vooral geelgorzen, vinken, groenlingen en ringmussen te hebben. Al snel zien we hiertussen een vrouwtjestype witkopgors, een erg grijs-ogend beest. Zonder geel op de kop en de onderdelen en met een uitgesproken grijze zijhals/nekvlek. Onder bepaalde lichtomstandigheden lijkt het beest heel lichtgele zomen aan de handpennen te hebben, maar verder is er geen enkele geelzweem te bespeuren en de vogel geeft een erg grijze indruk. Het kan eigenlijk niet anders of we kijken hier naar vrouwtje witkopgors.

Speuren naar de witkopgors

“Ik .. ik … ik zie het mannetje!” klinkt het opeens opgewonden uit de keel van Wouter. Alle aandacht voor het vrouwtje is opeens weg. “Hè”? “Waar?” “Waar dan?” Spanning en stress! “Daar rechts in die struik!” “Welke struik?!” “Rechts van het pad!” Doordat ik vlak bij Wouter sta, heb ik de vogel zo goed als direct in beeld. BAM! Man witkopgors! Wat gaaf! Maar de vogel is helaas al vrij snel weer uit beeld. De meesten onder ons hebben hem gezien en zijn helemaal opgetogen! Er wordt gejuicht! Armen in de lucht, handen geschud, op schouder geramd! Wat fantastisch! Maar helaas is het niet iedereen gelukt. Dat tempert de vreugde even, maar dat is gelukkig van korte duur, want de witkopgors komt al snel weer tevoorschijn. Wel half verscholen in een struikje, maar nu voor iedereen zichtbaar. Super!

Witkopgors – Pinebunting
(Screenshot van een stilgezet videobeeld)

In de hierop volgende drie kwartier krijgen we zowel het mannetje witkopgors als het vrouwtje, als een mogelijke hybride witkopgors x geelgors (vogel met een klein beetje geel in de kop en de vleugels, een lichte geelzweem op de overgang van borst naar buik en over het geheel vrij witte ondertoon) regelmatig in de kijker. Foeragerend op de grond, rustend en poetsend in de struiken en wat heen en weer vliegend. Echt helemaal geweldig!

Witkopgors – Pinebunting
(Screenshot van een stilgezet videobeeld)

Helaas weigert mijn pas gerepareerde digiscoopcameraatje dienst: de foto’s die ik maak, worden niet opgeslagen. Knap balen natuurlijk, maar ik laat me de pret hierdoor niet bederven en gelukkig lukt het me wel om wat simpele filmpjes te maken (zie link 1, link 2 en link 3).

Witkopgors – Pinebunting

Als we de vogel uit-en-te-na hebben bekeken, ik Alex en Linda heel blij heb gemaakt door ze een blik door mijn telescoop te hebben gegund en we helemaal verkleumd zijn, is het tijd voor een hete, sterke bak koffie! En die smaakt met deze nieuwe knaller op zak nog lekkerder dan normaal.
We besluiten via Nijmegen en Zutphen naar huis te gaan. Geen logische route voor de doorsnee-automobilist, maar voor de meeste vogelaars een volkomen begrijpelijk traject. 🙂
We zijn nog geen vijf minuten vertrokken of we horen dat het mannetje witkopgors samen met wat geelgorzen is weggevlogen. Dat is wel erg sneu voor de mensen die nog onderweg zijn. 😦 (De vogel wordt pas in de avondschemering teruggevonden en toont zich nog aan enkele gelukkigen.)

IJsduiker – Great Northern Loon

De ijsduiker, een werkelijk prachtig exemplaar, op de Bisonplas bij Nijmegen laat zich fantastisch bekijken. De phone-scoping plaatjes doen de vogel geen eer aan, maar goed we genieten we enorm van dit enorme ‘slagschip’.
Enkele filmpjes via deze links: link 1, link 2 en link 3.

IJsduiker – Great Northern Loon

Bij de vistrappen bij Eefde hebben we minder geluk: geen spoor van de waterspreeuw en we horen van vogelaars dat ook de andere vistrappen in de omgeving er verlaten bij liggen. Maar met een nieuwe soort van het kaliber witkopgors is geen van ons daar echt rouwig om. Het was weer een vogeldag om nooit te vergeten!

Vistrappen bij Eefde